Halk Edebiyatı

Halk Edebiyatı

Kaynağı halk kültürüdür.
Geleneğe bağlı olarak gelişen sözlü bir edebiyattır. Kökleri Türklerin
İslamiyeti kabul edişi öncesine kadar dayanır. Bu­gün de varlığını az
çok sürdürmektedir. Bu edebiyat halkın duygu ve düşüncelerini, ya­şama
ve dünyaya bakışını yansıtır. Halk diliyle oluşturulmuştur.Yaratıcıları
belli olan Aşık ve Tekke edebiyatı ürünleri, sözlü gelenekte ortaya
çıkan ve halkın ortak malı olmuş ninniler, türküler, bilmeceler,
masallar, halk öyküleri, seyirlik halk oyunları (Karagöz, Orta­oyunu,
Meddah ) bu edebiyatın içinde yer alır.

Halk edebiyatı üç ana bölümde incelenir:

1. Anonim (Ortak) Halk Edebiyatı
2. Aşık Edebiyatı
3. Tekke (Tasavvuf) Edebiyatı


Halk Edebiyatı Özellikleri

1. Hem şiir hem de düzyazı alanında ürünler ve­rilmekle birlikte, şiir daha da ağırlıktadır.
2.
Halk öykülerinin, eski destanlarından, halk şi­irlerinin koşuk ve
sagulardan İzler taşıdığına baka­rak, bu edebiyatın, İslamiyet öncesi
Türk edebiyatının bir devamı olduğunu düşünebiliriz.
3. Masal ve
destanlardaki olağanüstülükler dı­şında konular genelde somut ve
gerçekçidir. Halk edebiyatında biçimden çok konu önem taşır.
4. Aşk, doğa sevgisi, gurbet, ayrılık, özlem, din ve tasavvuf, kahramanlık, mizah Halk edebiyatının başlıca konularıdır.
5. Şiirler işlenen konulara göre güzelleme, taş­lama, ağıt, koçaklama gibi adlar alır.
6. Dil halkın konuştuğu Türkçe olmakla birlikte, bazı ozanların dilinde yöresellik de gözlenir.
7. Koşma, türkü, mani,destan semai gibi değişik nazım biçimleri kullanılmıştır.
8. Nazım birimi dörtlük, kullanılan ölçü hecedir. Hecenin daha çok 7′li, 8′li ve 11′1İ kalıpları kullanıl­mıştır.
9.
Halk ozanlarından bazıları, birtakım etkilen­meler bir sonucu aruzu da
kullanmıştır. Divan ve tasavvuf şiirinden etkilenen halk ozanlarının
şiirle­rinde Arapça ve Farsça sözcükler daha çoktur.
10. Anlatım canlı, yalın ve içtendir.
11. Şiirler bir saz eşliğinde, bir hazırlık olmaksı­zın doğaçlama olarak söylenmiştir.
12.
Kimi şiirlerde, Divan şiir ölçüsünde olma­makla birlikte zaman zaman
söz sanatları ve kalıplaşmış sözler de kullanılmıştır. Ancak bunter
genel­lenmeyecek kadar azdır.