Matematik sözcüğünün , Antik Yunanca'daki
"matesis" sözcüğünden geldiğini ve anlamının "ben bilirim" demek
olduğunu biliyor musunuz?
Pisagor'un, aynı zamanda tarihte en çok bilmece üreten matematikçilerden biri olduğunu biliyor musunuz?
Şimdi
de size çok bildik bir problem. Lütfen kendiniz çözmeye çalışın ve bir
problem çözmenin keyfini yaşayın. Problemin çözümü haftaya bu sayfada
yer alacak nasıl olsa! Siz kendinizi deneyin ve bu keyfi yaşayın.
Uzayda
sonsuz sayıda odası olan bir otel hayal edin. Ve diyelim ki, sonsuz
sayıda turist otele gelmiş olsun. Fakat tam herkes odalara
yerleşmişken, birden ortaya geçikmiş bir turist çıkıyor.
Buyrun bakalım! Bütün odalar dolu. Şimdi ne yapacaksınız? adamı nereye yatıracaksınız?
Bu
problemi Ece Temelkuran'nın "Matematik sevinç dolu bir şeydir. Çünkü
"bilmek" korkuyu azaltır. Matematik, deli adamların çocuklara zorluk
olsun diye uydurduğu bir şaçmalık değil, hayatın kendisidir;
kendisindendir." diye başlayan makalesinden hagayretliler için
alınmıştır.
Asal Sayılar rastgele değilmiymiş?
ABD'deki Boston Üniversitesinden araştırmacılar, asal sayıların dağılımının
bir düzene bağlı olabileceğini ortaya çıkarmışlar.Asal sayılar, yalnızca
bire ve kendilerine tam olarak bölünebilen sayılar. Bu sayılardan ilk
altısı, 2, 3, 5, 7, 11, 13. Bilinen en büyük sal sayıysa, dört milyon
basamaklı. Bugüne kadar kimse, asal sayıların herhangi bir kurala bağlı olup
olmadığını anlayamamış. Araştırmacılar, birbirini izleyen asal sayıların
arasında kaçar rakam olduğunu ve bunların sayılarının nasıl değiştiğini
incelemişler. İlk altı asal sayının (2, 3, 7, 11, 13) aralarındaki rakam
sayısı sırasıyla 1, 2, 2, 4 ve 2. Rakam sayılarının arasındaki farklarsa,
+1, 0, +2, -2 ve +2. Araştırmacılar, ardışık asal sayıların arasındaki rakam
sayısının farkının, bir ölçüde önceden tahmin edilebilir olduğunu görmüşler.
Bu farklar ard arda sıralandığında, pozitif bir sayının ardından çoğu kez
onun toplamaya göre tersi geliyor. Tıpkı yukarıdaki örnekte +2'den
sonra -22nin gelmesi gibi.
200 binden fazla bilgisayarın kullanıldığı 2 yıllık bir çalışma sonucunda, 6
milyon 320 bin 430 basamaklı en büyük asal sayı tespit edilmiş.
6 milyonun üzerinde basamağı olan en büyük Mersenne asal sayısını, 17 Kasım
2003 tarihinde Michael Shafer isimli Amerikalı bir üniversite öğrencisi
bulmuş. Sayının gerçekten bir Mersenne asıl sayısı olduğu doğrulanmış. Yeni
bulunan asal sayıyla Mersenne asallarının sayısı 40'a çıkmış.
En büyük asal sayı 2 üzeri 20.9960.11 - 1 olarak ifade ediliyor.
BİLİM DÜNYASINDAN
Bilimciler
beynin özel bir bölümünün matematikle uğraştığını buldular.
Diskalkuli'li ( hesap yapamayan) coçukların beyinleri araştırılırken bu
sonuca ulaşıldı. Bulgular, daha iyi bir aritmetik eğitiminin yolunu
açabilir.
Beynin o bölgesi aslında, matematikle ilgili değil.
Ancak, hacimsel imgenin ilintili olduğu iç ön kıvrım, Albert
Einstein'da alışılmadık derecede büyüktü.
matematik ilginçtir
................1x8+1=9
..............12x8+2=98
............123x8+3=987
.........1234x8+4 =9876
........12345x8+5=98765
......123456x8+6=987654
....1234567x8+7=9876543
..12345678x8+8=98765432
123456789x8+9=987654321
Matematikte niçin (-2) ile (-2) nin çarpımı (+4) tür? Haftanın beş günü işe
otobüs ile gidip geldiğinizi varsayalım. Her sefer bir milyonluk bir biletle
yapılıyor. On milyon tutarında on tane bilet aldınız. Hergün gidiş geliş
kullandıkça iki tanesi eksiliyor. Bunun eşitlikteki yeri (-2) dir. Siz bu
işi beş gün süresince yani 5 kez yaparsanız (-2)x(+5)= 10 olur. Diyelim ki
bayram tatilinin iki günü o haftanın Perşembe ve Cuma günlerine geldi ve
tatil. Bu kez yapmanız gerekeni yapmıyorsunuz. İki günlük 4 bileti
kullanmıyorsunuz. Bu hareket, yapmanız gerekene göre negatif yani ters yönde
bir harekettir. Hergün bilet almak yerine iki gün süresince hiç bilet
kullanmıyorsunuz.İki kere negatif hareketi "-2" bilet üzerinde yapınca o
hafta elinizde (-2)x(-2) =(+4) bilet kalıyor.
HARDY ve RAMANUJAN
Ramanujan Putney'deki bir hastanede ölüm döşeğinde yatarken Hardy onu
ziyarete giderdi. O gün de her zamanki ulaşım aracı olan taksi ile gitmişti.
Ramanujan'ın yattığı odaya girdi. Hardy, konuşma başlatmaktaki her zamanki
beceriksizliği ile, muhtemelen daha selamlaşmadan ve mutlaka ilk söz olarak:
- Geldiğim taksinin numarası 1729'du. Bana çok alelade bir sayı gibi
geldi.
dedi. Ramanujan'ın buna yanıtı şuydu:
- Hayır Hardy!.. Hayır Hardy!.. Çok ilginç bir sayı. İki küpün
toplamı olarak iki ayrı şekilde ifade edilebilen en küçük sayı.